Erfgoed is van iedereen, en dus verdient het meer aandacht. Wil je meer weten of zelf een actieve rol spelen in het behoud van ons erfgoed, dan ben je bij Herita aan het juiste adres. Matthias Francken, algemeen directeur van Herita, brengt graag zijn passie over naar een groeiend publiek.
Jij staat sinds begin 2021 aan het roer van Herita, dat ook de jaarlijkse Open Monumentendag organiseert. Wat doet Herita nog?
“We restaureren en onderhouden erfgoedplekken en -locaties in heel Vlaanderen. We willen die ook zoveel mogelijk openstellen voor het publiek. Daarbij kunnen we gelukkig rekenen op de steun van een grote groep vrijwilligers en leden die onze locaties een warm hart toedragen. Als erfgoedstichting hebben we de ambitie om uit te groeien tot National Trust voor Vlaanderen.”
Het is niet altijd duidelijk waarom iets al dan niet wordt ondergebracht bij ons erfgoed. Hoe komt dat?
“Erfgoed is de materiële en immateriële erfenis die we gekregen hebben als gemeenschap, en die we willen doorgeven aan de volgende generaties. Traditioneel gingen we uit van een rationele, eerder wetenschappelijke benadering. Erfgoed was dan bijvoorbeeld een gebouw dat typisch is voor een bepaalde historische periode of voor een architecturale stijl. Intussen bekijken we het liever wat ruimer, meer gevoelsmatig. Bijna iedereen kent gebouwen of landschappen die een bepaalde emotie oproepen. Daar willen we met Herita meer aandacht voor hebben. Zo kan ook iedereen nadenken over de vraag wat voor hem of haar ‘erfgoed’ is.”
Iedereen met een hart voor monumenten, landschappen en archeologische sites is welkom om deel te nemen aan de missie van Herita.
Erfgoed lijkt iets zeldzaams te zijn voor een heel beperkt doelpubliek, maar dat klopt dus niet?
“Zeker niet! Als je bedenkt dat Vlaanderen 13.000 beschermde monumenten en landschappen telt, dan weet je dat je amper de deur kan uitgaan zonder erfgoed tegen te komen. Stel je voor dat dat plots allemaal weg zou zijn, dan verdwijnt een groot deel van je vertrouwde omgeving. Het gaat namelijk niet alleen over kastelen en abdijen maar over alles wat een landschap of straatbeeld identiteit geeft. Vandaar dat erfgoed zeker niet bestemd is voor een klein groepje geïnteresseerden. Het is iets van en voor iedereen, al beseffen we dat niet altijd. Als er dan plots een ingreep is gepland bij een vertrouwd monument, dan merk je toch dat de reacties uit de omgeving heel fel zijn. Denk maar aan de petities over de verbouwing van het Gravensteen in Gent.”
Herita’s visie is ‘van de gemeenschap, voor de gemeenschap’. Hoe breng je dat in de praktijk?
“Iedereen met een hart voor monumenten, landschappen en archeologische sites is welkom om deel te nemen aan de missie van Herita als lid, vrijwilliger, donateur, bezoeker of sympathisant. Op die manier hopen we het draagvlak voor erfgoed nog meer te verbreden. Leden kunnen ook zelf de handen uit de mouwen steken om het verval van hun lokale erfgoed tegen te gaan. Samen kunnen we zelfs van een schijnbaar hopeloze situatie nog een mooie erfgoedparel maken.”