Een jaar lang ging de Vlaamse Ouderenraad met ‘Kopzorgen Verdienen Zorg’ op zoek naar oplossingen voor het psychisch welzijn van ouderen. Voorzitter Jul Geeroms licht het belang van dergelijke initiatieven toe.
Ouder worden en met pensioen gaan, is voor veel mensen de start van een mooie levensfase. Een periode met nieuwe mogelijkheden, denk maar aan de geboorte van kleinkinderen en de tijd die vrijkomt voor reizen, vrijwilligerswerk of andere dingen die je altijd al wou doen. Al is deze fase niet continu of voor iedereen rooskleurig. Gaandeweg kunnen zich kantelmomenten en verlieservaringen voordoen. Die tegenslagen kunnen psychisch zwaar worden, zeker als ze zich opstapelen.
Twee maten en gewichten
Het valt op dat verlieservaringen op latere leeftijd vaak anders bekeken worden. Is je partner verliezen op oudere leeftijd dan minder erg dan op jonge leeftijd? Is er minder ondersteuning nodig om een verlieservaring te verwerken, simpelweg omdat die bij het ouder worden hoort? Die twee maten en gewichten, dat ‘ageïsme’ of ‘grijsisme’, tekent hoe we vaak onbewust omgaan met het psychisch welzijn van ouderen. Ten onrechte. Iedere oudere, gezond of kwetsbaar, verbonden of alleen, mantelzorger of grootouder, moet zich gehoord, gezien en gesteund voelen wanneer nodig. Daar kunnen we allemaal toe bijdragen.
Wat start als een mooie levensfase blijft niet continu rooskleurig. Gaandeweg kunnen zich kantelmomenten en verlieservaringen voordoen.
Rol voor de beleidsmakers
Maar met z’n allen het negatieve beeld over ouderen de wereld uithelpen, is niet de enige oplossing. Dat moet hand in hand gaan met het stimuleren van vereniging, het ontwikkelen van toegankelijke en uitnodigende buurten en het aanbieden van kwaliteitsvolle woonoplossingen. Daar ligt een rol voor onze beleidsmakers. Op die manier kunnen zij hefbomen creëren voor die kantelmomenten.
Rol voor de zorgsector
Ook in de zorg kan men die verbindende kaart trekken. ‘Een gezonde geest in een gezond lichaam’ mag hier gerust als leuze klinken. Want warme en toegankelijke zorg is een derde cruciaal element om kopzorgen van ouderen te tackelen, zowel in woonzorgcentra als bij ouderen thuis. Dat het minder goed gaat met iemand, kan zo veel sneller opgepikt worden. En ouderen en hun verzorgers gaan daardoor ongetwijfeld sneller met elkaar in gesprek.
Het mag duidelijk zijn: samen kunnen we zorgen voor een samenleving waarin kopzorgen van ouderen de zorg krijgen die ze verdienen. Maar dan moeten beleidsmakers, professionals én burgers die nieuwe weg durven in te slaan. Alleen zo kunnen ouderen sterker terugveren na een tegenslag.