Kunst binnen handbereik dankzij renteloze kunstlening

Een waardevol kunstwerk kopen lijkt voor velen onder ons misschien een verre droom, maar het is een stuk haalbaarder dan je zou denken. Om de vooroordelen daarover de wereld uit te helpen, werd met steun van de Vlaamse overheid het initiatief ‘Kunst Aan Zet’ uitgewerkt.

‘Kunst Aan Zet’ promoot kunstenaars en wil betaalbare kunst bereikbaar maken voor iedereen. Kunstliefhebbers Wim Lambrecht en Han Decorte zijn ervaringsdeskundigen: dankzij het systeem van de renteloze kunstlening zijn ze nu de trotse eigenaar van het schilderij ‘Sas te Astene’ van Evert Debusschere.

Lambrecht en Decorte zijn zelf professioneel actief in de kunstsector en beiden ook verbonden aan de LUCA School of Arts. Lambrecht is het hoofd van de campus in Gent en Decorte, tevens productdesigner, is gastdocente op campus C-Mine in Genk. Als een van de bestuurders van Kunsthal Gent was Lambrecht afgelopen zomer bovendien nauw betrokken bij de organisatie van het zomersalon ‘Buy Local’, dat meer dan vijfhonderd kunstwerken samenbracht in het voormalige Caermersklooster.

Op die manier wilden de organisatoren plaatselijke kunstenaars extra steun bieden tijdens de coronacrisis. Lambrecht wilde graag zijn steentje daartoe bijdragen: “Via mijn werk heb ik toch wel een voorbeeldfunctie en als bestuurder van de Kunsthal voelde ik me ook ergens moreel verplicht om een kunstwerk aan te schaffen. Samen met mijn partner Han op zoek gaan naar het juiste werk was bovendien een heel boeiende en leerrijke ervaring. Han ontdekte een prachtig werk, ‘Sas te Astene’, van de jonge kunstenaar Evert Debusschere, die we beiden al kenden omdat hij als beginnend kunstenaar bij ons aan LUCA gestudeerd heeft. We waren dus al wat vertrouwd met zijn werk en het was een aangename verrassing om dat prachtige schilderij op het zomersalon te ontdekken. We waren meteen verkocht, het was liefde op het eerste gezicht. En als partners is het natuurlijk fijn om het enthousiasme voor een gelijkaardig kunstwerk te delen. Sinds enkele dagen hangt het in onze woonkamer.”

Zware klappen

“De kunstsector heeft de afgelopen maanden zware klappen gekregen”, vult Decorte aan. “Eerst waren er de sterk afgebouwde projectsubsidies door de Vlaamse regering, nadien kwam er corona. We werken allebei in de sector en wilden toch echt iets doen om vooral jonge kunstenaars te helpen. Dit is normaal gezien een periode in hun leven waarin ze volop kansen moeten krijgen. Nu was het voor hen echter een jaar waar alles in duigen viel. Eerst die projectsubsidies, die vooral voor jonge mensen een stimulans kunnen zijn. En dan natuurlijk de coronacrisis, waardoor vele projecten en tentoonstellingen wegvielen. Met de keuze voor het werk van Debusschere konden we ook de betrokken galerie onder de aandacht brengen, want de galerieën hebben het ook niet makkelijk vandaag de dag.”

Hier en nu

Evert Debusschere kreeg als jonge schilder al snel in zijn carrière ruimte aangeboden om te exposeren in Bruthausgallery in Waregem. Dat is een van de galerieën die het systeem van de renteloze kunstlening via ‘Kunst Aan Zet’ hanteren, één van de speerpunten van voormalig Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz. “Hij wilde een vergelijkbaar systeem uit Nederland naar Vlaanderen halen en ingang doen vinden in de Vlaamse kunstsector”, legt Lambrecht uit. “Het systeem zorgt ervoor dat de aanschaf van kunst voor een groter publiek haalbaar wordt. Je kan voor een kunstwerk tussen de 500 en 7.000 euro renteloos lenen en het terugbetalen op maximaal twee jaar. Inmiddels zijn er al meer dan dertig galerieën die de kunstlening aanbieden. Langzaam maar zeker verspreidt het concept zich.”

Het is nog vaak het geval dat kunst gekocht wordt door iets oudere mensen. De renteloze lening kan dat patroon doorbreken door ook jonge mensen aan te moedigen om kunst aan te schaffen.

Volgens Lambrecht en Decorte kan dit systeem op de kunstmarkt alvast een nieuw publiek aanboren: “Het is nog vaak het geval (hoewel niet exclusief) dat kunst gekocht wordt door iets oudere mensen. ‘Kunst Aan Zet’ kan dat patroon doorbreken door ook jonge mensen aan te moedigen om kunst aan te schaffen. De renteloze lening kan daarbij een extra motivatie zijn. Jonge mensen doen dat doorgaans niet als weloverwogen investering op lange termijn, maar gewoon omdat ze hier en nu een bepaalde band voelen met een specifiek kunstwerk. Door ‘Kunst Aan Zet’ word je ook gestimuleerd: anders moet je meteen een groot bedrag op tafel leggen. Nu leg je elke maand iets aan de kant, en dat trekt je toch wel over de streep om het uiteindelijk te doen. Bovendien is het fijn om te weten dat de kunstenaar direct wordt uitbetaald zodra de koop is afgesloten.”

Verzamelcultuur

“Ik vind het ook wel een schoon concept omdat het zachtjes inbreekt in het bewustzijn en op die manier hedendaagse kunst dichter bij de mens kan brengen”, besluit Lambrecht. “Plotseling biedt dat een perspectief. Het doet er niet direct toe of het nu om een werk van 1.500 of 3.000 euro gaat: als je dat spreidt over de tijd, creëert dat een compleet andere verhouding en dat is iets heel aanlokkelijks. Op dat moment is er niet alleen een economische component, maar gaat het ook over de zorg en de waarde. Per maand dat je het kunstwerk aflost, onderhoud je in die zin ook je band met het kunstwerk. Eens het dan afgeschreven is, kan het misschien een hefboom zijn om dan spreekwoordelijk naar een broertje of een zusje op zoek te gaan. Toch een mooie gedachte als bijdrage aan onze typisch Vlaamse verzamelcultuur.”