Kasteeldomeinen moeten wegens hun culturele waarde en vele troeven absoluut gekoesterd worden. Verwerving en herbestemming zijn hiervoor een ideale en duurzame oplossing. Hof Ter Laken in Booischot zorgt hierbij alvast voor een inspirerend voorbeeld. Meer uitleg door Philippe De Backer, directeur van Kempens Landschap vzw.
Tekst: Joris Hendrickx
Philippe De Backer
Directeur
Kempens Landschap vzw
“Kempens Landschap werd 23 jaar geleden opgericht om landschap veilig te stellen via verwerving. Landschap heeft voor ons vier pijlers: natuur, open ruimte, erfgoed en zachte recreatie door de openstelling van gebieden. Door de jaren heen merkten we dat we die vier pijlers optimaal konden combineren met de verwerving van landgoederen. Dat zijn immers vaak grote domeinen met in het midden een kasteel en daarrond een aangelegde open ruimte. De buitenste ring bestaat uit bossen die zorgden voor privacy. Landgoederen werden in het verleden beheerd met de opbrengsten uit de jacht, de pacht van landbouwgronden aan boeren en de houtopbrengst uit bossen. Vandaag is dat uiteraard niet meer voldoende om dergelijke landgoederen goed te beheren. Daarom staan steeds meer eigenaars ervoor open om hun domein over te dragen en zich zo te ontlasten van het beheer daarvan.”
Uitzonderlijk domein krijgt nieuwe toekomst
“In die context zijn we met Kempens Landschap ongeveer vijftien jaar geleden in contact gekomen met de adellijke familie de Gruben, die toen eigenaar was van kasteeldomein Ter Laken in Booischot. Het uitzonderlijke aan dat domein is dat het als groene long het centrum van Booischot verbindt met de Nete, een belangrijke natuurlijke ader. De familie de Gruben zocht een partner die kon meedenken en ondersteuning kon bieden in het beheer van hun landgoed. In die samenwerking zijn we stap voor stap gegroeid, en zo hebben we samen met de gemeente recent het domein effectief kunnen overkopen. Samen staan we nu voor de uitdaging om dit domein te restaureren, te herbestemmen en open te stellen voor burgers, terwijl we ook de ecologische waarde van het domein verhogen.”
Dit kan een inspirerend project zijn voor de vele andere landgoederen in Vlaanderen die niet meer kunnen worden beheerd met private middelen.
“Door de verwerving kunnen we een passend beheer opstarten met onder meer een heraanleg van de boomgaard, een passend maaibeheer van de open ruimtes, de opwaardering van de moestuin, slibruiming in de aanwezige grachtenstructuur, een herbestemmingsonderzoek van het kasteel en de remise, enz. Op die manier kunnen we aan dit domein een nieuwe toekomst geven.”
Inspiratie voor andere Vlaamse landgoederen
“We zijn er alvast van overtuigd dat dit dossier een inspirerend project kan zijn voor de vele andere landgoederen in Vlaanderen die niet meer kunnen worden beheerd met private middelen. Voor ieder van die domeinen kan een hedendaagse en duurzame invulling worden gevonden die zowel een economische, ecologische als maatschappelijke meerwaarde kan zijn.”
